Sunday, September 2, 2018

मनोहर के हत्यारों को सजा कब मिलेगी ? : रणधीर चौधरी


नेपाल मे बालात्कार की घटनाओ की बढोतरी तो होही रही है । अब ‘कस्टडियल डेथ’ भी बढने लगा है । खबर अनुसार कुछ ही रोज पहले बाँके जिला के एक पुलिस हिरासत मे राम मनोहर यादव नामक युवा को चरम यातना दिया गया । समय मे उपचार न होने के कारण यादव का मौत हो गया । इसी घटना को ले कर काठमाण्डु के माइतीघर मण्डला मे बरिष्ठ पत्रकार, नागरिक समाज एवं लेखक ने इस हत्या का बिरोध जताया और घटना के छानबिन के लिए आवज बुलंद किया ।

परंतु इस घटना मे सनसनी अन्तर्य भी है जिसकी चर्चा लाजमी है । कहा जाता है की, राम मनोहर स्वतन्त्र मधेश गठबंधन से जुडे युवा थे । उनकी गिरफ्तारी से एकरोज पहले एक मधेशवादी दल के मुखिया पश्चिम मधेश गए थे । वहा पर कुछ युवाओ ने उनको प्रजातन्त्रीक मान्यताओ का लुत्फ उठाते काला झण्डा दिखाया और संबिधान संसोधन करबाने मे असफल होने का सच्चाइ उनके सामने रखदिया । उसके बाद सत्ता से प्राप्त शक्ति के उन्माद मे सुरक्षाकर्मी को कह कर गिरफतार करबाया था कुछ युवाओ को । उसी मे से एक था राम मनोहर जिसने सच बोलने का दुस्साहस किया था ।

कैसे कोइ नेता इतना तानाशाह हो सकता है खासकर गणतान्त्रिक देश मे ? कैसे कोई सुरक्षाकर्मी दरिंदगी का चरम सिमा पार कर सकता है ? गंभिर सबाल है ।
नेपाल के संबिधान जो अभी भी सर्वस्विकार्य नही हो पाया है । उसी संबिधान के धारा २२ मे लिखा गया है की किसी भी व्यक्तिको हिरासत मे ले कर यातना नही दिया जा सकता है । और इसी महिने से लागु किया गया फौजदारी संघिता के आधार पे यातना को अपराध के रुप मे परिभाषित किया गया है । तो कानुनी हिसाब से राम मनोहर के उपर अपराधिक हमला किया गया है, आमजन का बुझाई है । देखना यह है की नेपाल के न्यायिक क्षेत्र इस घटणा को कितना संबेदनशिलता से लेती है । हला की जिस तरह से अभीतक इस घटणा को ले कर कोर्ई न्यायिक छानबिना वा चार्जसिट दायर नही किया गया उस्से तो साफ पता चलता है की राम मनोहर नाम का एक ‘मधेशी का मौत’ हुवा है, न की देश के नागरिक का । वास्तव मे कहा जाय तो यह घटणा गणतान्त्रिक नेपाल मे काला धब्बा तो है की और मधेश के राजनिती मे भी इसका असर दिखेगा÷दिखरहा है । मधेश मे उदयमान एक एसी शक्ति जिस्से राज्य को परेशानी है । अब इस घटणा के बाध काठमाण्डु की परेशानी की आयतन बढना अवश्यमभावी है । 

इसी घटणा के बाध नेपाली स्थाइसत्ता का रबैया भी अजिब सा है । स्थाइसत्ता का एक अहम पहलु अर्थात अपने आपको राष्ट्रिय मिडिया कहलाने बाली पत्रिका एवे टेलिविजन के सम्पादको का कठोर और नश्लिय मौनता का जवाव नही । मनोहर की हत्या के बारे मे हरे पत्रिका मे सम्पादकिय आना उनकी नैतिक धर्म माना जाता । परंतु उन्हो ने नैतिकता को तिलांजली देना अपना धर्म ठान लिया । यहाँतक की राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोग के औचित्य पे एकबार फिरसे संसयपुण प्रश्नवाचक चिन्ह लगा है । आखिर आयोग की नेपाल मे उपस्थिती का महसुस क्यूँ नही किया जाता है ?

अन्त्य मे, इस घटणा का उचित न्यायिक छानबिन किया जाय । नही तो दण्डहिनता की पराकाष्ठा बढेगी । मधेशवादी दल जो की सत्ता के दलदल मे फसचुके है उनको इस घटणा के बारे मे अनुशनधान करबाने की लिए राज्य पक्ष को दबाब देना चाहिए । कितनी सर्म की बात है अभी तक अपने आप को मधेशवादी दल के रुप मे चित्रित कर रहे नेताओ ने इस दर्दनाक एवं ‘कस्टडियल डेथ’ को ले कर एक बिज्ञ्प्ती तक निकाल्ने का नैतिकता नही दिखाया है । कहाजाता है की अगर किसी नेता मे सत्ता शक्ति का उन्माद चढ जाता है तो वै कुछ नही समझते । अपने नागरिक एवं करदाता को सिफ ‘भोटर’के रुपमे देख्ने लगते है । और कहा यह भी जाता है की शक्ति का उन्माद लम्बे समय नही चलता । खासकर जिस देश मे कानुन को दिन दहाडे उल्लंघन होता हो, नागरिको का हत्या होता हो वहा आमजन एकजुट होने मे वक्त नही लगाते । और एकजुट हो बडे से बडे तानाशाह को उखाड फैँकते है । देख्ना है मनोहर को न्याय मिलता है या नही ?
source: himalini dot com

प्रहरीको लापरबाही र ढिलासुस्तीका कारण राम मनोहरको मृत्यु : थर्ड एलायन्स


काठमाडौं, १७ भाद्र । प्रहरीको लापरवाही र ढिलासुस्तीका कारण समयमा उपचार नभई राम मनोहर यादवको मृत्यु भएको तराई मानव अधिकार रक्षक सञ्जाल (थर्ड एलायन्स)को निष्कर्ष रहेको छ । थर्ड एलायन्सले आइतबार एक विज्ञप्ति जारी सो घटनाप्रति थर्ड एलायन्सको गम्भीर ध्यानाकर्षण भएको जनाएको छ । 

उच्च रक्तचापबाट पीडित यादवलाई प्रहरीले समयमा औषधी उपचार नगरी निकै विलम्बपछि अस्पताल लगेको कारण शुक्रबार उनको उपचारको क्रममा मृत्यु भएको हो । 

उपप्रधान एंव स्वास्थ्य मन्त्री उपेन्द्र यादवको सभामा सहभागी हुन पुगेका स्वतन्त्र मधेश गठबन्धनका पश्चिम क्षेत्रीय संयोजक ईर्फान अहमद शेख, जिल्ला सहसंयोजक हरपाल सिहं सोडी, जिल्ला सदस्य राजीत राम बर्मा र जिल्ला सदस्य राममनोहर यादवलाई जिल्ला समन्वय समिति बर्दियाको सभा हलबाट बाहिर बोलाएर भाद्र ७ गते प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएको थियो । पक्राउ परेका गठबन्धनका कार्यकर्ताहरुलाई राजद्रोहको मुद्दामा म्याद थप गरी जिल्ला प्रहरी कार्यालय बर्दियामा राखिएको थियो । 

आफ्नो परिवारबाट उच्च रक्तचापको औषधि पाउने आशमा रहेको यादवका परिवार र साथीहरुलाई दुई दिनसम्म प्रहरीले भेट गर्न नदिएपछि प्रहरीसंँग उच्च रक्त चापको असर कम गर्ने औषधी मागेका थिए तर प्रहरीले निजलाई त्यो औषधि दिएनन् । प्रहरीले औषधी नदिएका कारण गम्भीर टाउको टुखाईबाट ग्रस्त यादव थला परी भदौ १४ विहान ५ बजे अचेत भएको कुरा अनुगमनको क्रममा पाइएको छ ।

भाद्र १४ गते बिहान ५ बजे थुना कक्षमा राम मनोहर यादव अचेत भएको कुरा अन्य थुनुवाहरुले प्रहरीलाई खबर गरे । प्रहरीले यादवलाई उपचारका लागि गुलरिया अस्पतालमा भर्ना गरेपनि उपचार सम्भव नभएपछि थप उपचारका लागि भेरी अञ्चल अस्पताल नेपालगंजमा भर्ना गरेका थिए । भेरीमा आईसीयू खाली नरहेको अस्पतालले बताएपनि सोही अस्पतालका डाक्टर पारस श्रेष्ठले मेडिकल कालेजमा फोन गरी आईसीयूमा यादवलाई भर्ना गर्न आग्रह गरेका थिए । 

तर, प्रहरीले थप उपचारलाई प्राथमिकताका साथ बिरामीलाई आईसीयूमा भर्ना नगरी यादवको परिवारलाई एउटा कागजमा हस्ताक्षर गरेमा मात्र थप उपचारको लागि बाहिर लग्ने भनिरहेका थिए । उपचारमा ढिलाई भएको कारण निजको स्वास्थ्य अवस्था झन् नाजुक बनेको थियो । थर्ड एलायन्स, नेपालगंज कार्यालयले उपचारमा अवरोध नगर्न नगराउन भनी प्रेस विज्ञप्ती जारी गरेपछि प्रहरीले विरामीलाई आइसीयूमा भर्ना गरेको थियो ।

आईसीयूमा यादवलाई भर्ना गरेपनि स्वास्थ्य अवस्थामा खासै सुधार नभएकोले अक्सीजन लगाएर एम्बुलेन्समा राखि थप उपचारको लागि काठमाडौ स्थित त्रि.वि. शिक्षण अस्पतालमा पुगेपछि डाक्टरले निजलाई मृत घोषणा गरेको थियो । 

यता पक्राउ परेकाहरुलाई गैरकानुनी थुनामा राखेको भन्दै उच्च अदालत तुलसीपुर, नेपालगंज इजलासमा बन्दी प्रत्यक्षीकरणको मुद्दा दायर भएको छ । अदालतले ४ जनालाई भाद्र १७ गते अदालतमा उपस्थित गराउन आदेश दिएको छ । 

उक्त सभामा शान्तिपुर्ण तरिकाले सहभागी भएको कारणले प्रहरीले निजलाई गैरकानूनी तरिकाले नियन्त्रणमा लिएको तथा प्रहरीको चरम लापरवाही र ढिला सुस्तीका कारण निजको मृत्यु भएको घटना सम्बन्धमा निष्पक्ष तरिकाले छानबिन तथा अनुसन्धान गरी दोषीलाई कानूनी दायरमा ल्याई कारवाही गर्न तथा पीडित परिवारलाई न्यायोचित क्षतिपुर्ति प्रदान गर्न थर्ड एलायन्सले नेपाल सरकारसँग माग गरेको छ । साथै राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोग लगायतका मानवअधिकार संघसंस्थाहरुलाई समेत उक्त घटनाको छानविन गर्न आग्रह गरेको छ ।
source: madheshvani dot com

लोकप्रिय

Contact Us

Online Saptari Khabar
Address: Bhardaha-1, Saptari Nepal
E-mail: ganeshrautchandan@gmail.com
Mobile: +977-9817363128
Editor: Mr. Ganesh Raut